MİMARİDEKİ MATEMATİK
Merhabalar sevgili okuyucularım. Uzun bir aradan sonra yeniden birlikteyiz. Geçtiğimiz haftalarda matematik ve mimari ilişkisinden bahsetmiştim. Her ne kadar araştırmalar yapsak da işin ehli olanlardan daha iyi bilemeyiz. Bu hafta Uluslararası Antalya Üniversitesi Mimarlık Fakültesi öğrencisi İrem Özsoy ile Matematik ve Mimari konulu yaptığım görüşmeden bahsedeceğim. Daha anlaşılır olabilmesi için soru cevap şeklinde konuşmamızı gerçekleştirdik. Keyifli okumalar.
-Sence matematik mimarinin neresindedir?
-Mimari ile matematik tamamen içli dışlıdır. Mesela bir binanın sağlam olabilmesi için üstüne yapılan katlara göre binanın temelinin matematikte kullanılan altın oranla veya yapılan her türlü matematiksel işlemler ile sağlamlığını ölçüyor, ona göre malzemeler kullanıyoruz. Elimizde matematiksel hiçbir veri, değer ya da ölçü olmadan çizimlere geçemiyoruz.
-Benim yaptığım araştırmalara göre genellikle simetri, geometri, altın oran konuları mimaride ön plana çıkıyor. Bunlar dışında matematikle ilgili neler var ya da bu matematik konuları çalışmalarınızda nasıl kullanıyorsunuz?
- Mimarlar kolon ve kiriş aksları ve binaların diğer taşıyıcı sistemlerinde yer alan elemanları daha ifade edilir yapmak için geometriden yaralanırlar. Dediğin gibi simetri ve özellikle altın oran mimarların en yakın dostudur. En önemli eserler altın oranla ortaya çıkmıştır. Çelik konstrüksiyonda özellikle geometri kullanılır. Binanın su tesisi, ısınma tesisatı, asansör ve elektrik tesisatlarında bir uyum olması gerektiği için Pisagor teoremi kullanılır. Örneğin duvarın zemine dik olması için 3-4-5 üçgeni kurarız.
-Geçen hafta matematik ve mimari arasındaki ilişkiyi araştırırken Süleymaniye Camii de matematiğin bolca bulunduğu bilgilerine rastladım. Buna benzer başka örnekler verebilir misin?
- Öncelikle belirteyim ülkemizde altın oranı en çok kullanan isim Mimar Sinan'dır ve bilindiği üzere en ünlü yapıtlar Mimar Sinan'a aittir. Süleymaniye Camii dışında Selimiye Camii'sinde de altın oranı kullanmıştır. En çok bilinen Mısır piramitleri de altın orana göre yapılmış eserlerden biridir. Dünyanın kültürel bir sembolü olan Athena'nın tapınağı yani Parthenon Tapınağı da altın oranla inşa edilmiştir.
(https://tr.wikipedia.org/wiki/Partenon#/media/File:Ac.parthenon5.jpg)
-Sen bir mimar adayısın üniversitede yaptığınız çalışmalarda matematiği ne kadar kullanıyorsunuz? Bir mimarın ya da mimar adayının matematiği iyi bilmesi ne kadar önemlidir?
- Matematiği her çizimimizde, yapılan her projede kullanıyoruz ve kullanmak zorundayız. Bir mimar ya da mimar adayının en az matematik okuyan veya bitirmiş olan bir matematikçi ile eşdeğer bir bilgisi olması gerekiyor. Bizim işimiz belli formlar yaratmak ve bu yaratılan formalara belli sınırlar çizmek için oran sistemlerini kullanıyoruz. Yani işimize matematik desteğiyle estetik ve biçimsel bir kurgu katıyoruz. Bina elemanları arasında geçen bütün o boyutsal, uzaysal ilişkileri oransal sistemler ile çiziyoruz. Sonuç olarak matematiği kullanmadığımız hiçbir dakikamız yok.
-O zaman matematik ve mimariyi birbirinden ayrı düşünemeyiz. Son olarak matematik ve mimari ilişkisini toparlayabilir misin?
-Kesinlikle öyle. Matematiğin olmadığı bir yapı hayal edin dediğinde temeli olmayan çökmüş bir yapı elde ederiz hatta ortada yapı denilecek bir şey olmaz. Mimarlık dediğimizde akla gelen ilk şey kentsel ihtiyaçlar. Bir sığınak, bir ev, bir bina yapan bölüm. Basitçesi budur insanların gözünde ama bunların dışında insanların gözüne estetik açıdan anlamlar katmak, bir kentin bir ülkenin belli bir armonide olması gerekmektedir. Dolayısıyla bunu yapabilmek için mimarların sağ kolu olan hem iç hem dış kompozisyonda kullanılan oranlar olduğu için matematikten vazgeçmemiz mümkün değildir.
Evet sevgili okurlarım gördüğünüz üzere matematik ve mimari birbirinden ayrılamaz bir bütün. Matematik olmadan mimari eksik kalıyor hatta yok oluyor. Mimaride de daha çok altın oran, Pisagor teoremi, simetri ön plana çıkıyor. Mimari ve matematik ilişkisini daha iyi beyninizde şekillendirebileceğiniz bir yazı olmuştur umarım. Mutlu kalın...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder